نقش گوگرد در کشاورزی
 

مقدمه تحقیقات در زمینه مصرف گوگرد در کشاورزی در سالهای اخیر با جدیت بیشتری ادامه داشته و تاکنون نتایج درخشانی نیز حاصل شده است. با توجه به اینکه بیشتر خاکها و سطح زیر کشت محصولات ایران عمدتا خاکهای بیکربناتی و آهکی با PH بالا است، از سالهای دور مصرف گوگرد به صورت پودری در این اراضی استفاده میشود.

گوگردهای پودری دیرجذب بوده و مقدار مصرف بالایی را در زمینهای کشاورزی به خود اختصاص میدهد حتی در صورت مصرف تیوباسیلوسها با گوگرد پودری باز هم زمان زیادی را برای جذب طلب میکند.

‬‬‬‬‬‬‬‬ نقش گوگرد در گیاه

گوگرد در گیاهان عمدتا به صورت پروتئین و ترکیبات فرار مشاهده میشود. مهمترین وظیفه متابولیسمی گوگرد در گیاهان، تولید اسید آمینه سیستئین، متیونین و ... است و از این طریق در تشکیل پروتئین گیاهان موثر است.

همچنین گوگرد جزء اصلی ویتامینهای تیامین، بیوتین و کوآنزیم A است که برای متابولیسم ضروری است. گوگرد بخشی از ساختمان کلروفیل نیست اما کمبود آن موجب کلروز شده در نتیجه فتوسنتز مختل میگردد. مشخص شده است که بخشی از اثر افزایش سیستم ریشه گیاهان در هنگام مصرف سوپرفسفات مربوط به گوگرد است.

همچنین تقویت تشکیل غده در ریشه گیاهان خانواده لگومینوز به گوگرد نسبت داده شده است.‬‬‬ گوگرد در تامین نیاز غذایی گیاهان، کاهش PH موضعی، PH منطقه ریشه، اصلاح خاکهای قلیایی، کاهش بیکربنات آب آبیاری و افزایش حلالیت و قابل استفاده نمودن عناصر غذایی پرمصرف و کم مصرف به ویژه آهن، روی و کنترل برخی از بیماریها نظیر سفیدکها نقش موثری در بهبود تولیدات گیاهی دارد.‬‬‬‬

فرمهای قابل جذب گوگرد توسط گیاه‬

سولفات SO42- فرم اصلی گوگرد است که توسط ریشه گیاهان جذب میشود. مقدار جذب گوگرد به غلظت سولفات در سطح ریشه بستگی دارد که خود وابسته به میزان تجدید سولفات به وسیله جریان تودهای انتشار است. ‬‬ لزوم استفاده از مواد گوگرددار در کشاورزی ایران در اثر کشت و زرع طولانی مدت مقدار گوگرد خاک به دلیل معدنی شدن موادآلی و جذب گیاه کاهش مییابد. مقدار گوگرد خارج شده توسط گیاه در سال متغیر بوده و بهطور میانگین 10 تا 50 کیلوگرم در هکتار است. مقدار گوگرد برداشتی توسط گیاهان روغنی نظیر کلزا، آفتابگردان و سویا در عملکردهای بالا میتواند بیشتر باشد.

با توجه به خاصیت گوگرد در پایین آوردن PH محیط ریشه، به دلیل آهکی بودن خاکهای زیر کشت محصولات زراعی و باغی، PH بالا، فراوانی کربنات کلسیم، کمی موادآلی و عدم رعایت اصول مصرف بهینه کودی مخصوصا نبود کودهای ریزمغذی در برنامه کوددهی زارعین و باغداران کشور، تنش خشکی و بیکربنات فراوان در آبهای آبیاری، PH محیط ریزوسفر بسیار بالا بوده و چون حلالیت عناصر غذایی بویژه ریزمغذیها تحت این شرایط بسیار پایین میباشد، بنابراین استفاده از کودهای گوگردی ضروری به نظر میرسد. اغلب کشت و کار موجب کاهش موادآلی خاک میشود، در نتیجه مقدار گوگرد خاک نیز کاهش یافته و لزوم استفاده از مواد و کودهای گوگرددار لازم به نظر میرسد. کود گوگرد مایع با نام تجاری زولفست تولیدی شرکت سیفو ایتالیا محتوی 62درصد گوگرد میباشد. این کود در شرکت آوان مشرق زمین عرضه میگردد.

اثرات مصرف کود گوگرد

مایع زولفست قابلیت محلولپاشی را نیز دارد و تا حد قابل ملاحظهای در کنترل سفیدکهای سطحی موثر است. همچنین به میزان قابل ملاحظهای از خسارت گرمازدگی در مزارع کشت پیاز و سیر جلوگیری نموده و تولید را تا 30 درصد افزایش میدهد.

نتیجه گیری

کود گوگرد مایع علاوه بر خواص کود و افزایش تولید محصولات و اصلاح خاکهای شور سدیمی و بیکربناتی، در کنترل کنهها، شتهها، پسیلها، انواع قارچهای خاکزی و سفیدک سطحی موثر است.