بیماری سفیدک داخلی سیب زمینی ( بلایت سیب زمینی )

این بیماری یکی از قدیمی ترین و شدیدترین بیماریهای سیب زمینی است. که ابتدا در اروپا و آمریکا و سپس در دیگر نقاط جهان شیوع یافت .در ایران این بیماری علاوه بر سیب زمینی روی گوجه فرنگی و بادمجان نیز شیوع دارد .مناطق انتشار آن شامل سواحل دریای دریای خزر، دزفول، خوی .اردبیل همدان بوده است .این بیماری در مزارع سیب خسارات زیادی به ۱۳۷۶زمینی اردبیل به شدت انتشار یافته و در سال بار آورد. نام این بیماری از یک  کلمه یونانی گرفته شده است و Phytophthora به معنی تخریب و ویرانی می باشد  و کلمه ی infestans به معنی حمله است

عامل بیماری سفیدک داخلی سیب زمینی : Phytophthora infestans


این بیماری از شاخه ی Oomycota از خانواده ی Pythiaceae از جنس Phytophthora می باشد که بیماری مهمی برای گیاهان خانواده سولاناسه مانند سیب زمینی و گوجه فرنگی و بادمجان است

تاریخچه این بیماری قارچی

در سال های ۱۸۴۵ تا ۱۸۵۷ این بیماری در ایرلند باعث مرگ یک میلیون نفر بر اثر گرسنگی شد و ۲ میلیون نفر دیگر را وادار به مهاجرت کرد  ، در سال ۱۸۴۳ اولین علائم این بیماری در ایالت متحده آمریکا پیدا شد ، در سال های ۱۸۴۵ به کمک باد اسپور های این بیماری قارچی در فیلادلفیا و نیویورک گسترش پیدا کردند ، سپس از طریق واردارت بذر در سال ۱۸۴۵ از طریق اقیانوس اطلس وارد بلژیک شد
 

علائم بیماری Phytophthora infestans

علايم اين بيماري ابتدا بصورت نقاط كوچك آب سوخته در برگ ها ظاهر شده و در شرايط مرطوب اين لكه ها بزرگتر شده و قهوه اي و بنفش رنگ مي شوند و باعث سوختگي شاخ و برگ مي شود. در آلودگي شديد تمام اندام هاي هوايي سيب زميني در مزرعه سوخته و بوي نا مطبوعي در مزرعه استشمام مي شود. در غده نيز علايم بصورت لكه هاي قهوه اي نامنظم و تا عمق ۵/۱ سانتيمتري ديده مي شوند عامل اين بيماري زمستان را بصورت مسيليوم در غده هاي آلودة سيب زميني سپري مي كند. گياهان جوان نيز با كشت غدة آلوده در خاك يا از غدة آلوده اي كه از سال قبل در مزرعه باقي مانده است به اين بيماري مبتلا مي شود. با آلوده شدن تعداد زيادي اسپورانژيفور و اسپورانژ توليد مي شود و اين اسپورانژها از طريق باد و قطرات باران به گياه سالم منتقل مي شوند.

هیفهای این قارچ Phytophthora infestans در بین سلولهای نسوج  مبتلا رشد نموده و با فرستادن اندام های مکنده به داخل سلول مواد غذایی مورد نیاز خود را جذب می نمایند .سپ اسپورانژیوفورهای قارچ از طریق روزنه های برگ به خارج راه می یابند .اسپورانژیوم ها بوسیله باد یا قطرات باران منتشر میشوند.

چرخه بيماری ریسه قارچ زمستان را در داخل غده های سیب زمینی آلوده سپری می کند .ریسه در بافتهای غده گسترش می یابد و بالاخره به بعضی از سلولهای چشمکهای در حال رشد غده آلوده که از سال قبل در مزرعه باقی مانده یا در همان سال کاشته شده حمله می کند .ریسه در امتداد ساقه و به خصوص در ناحیه پارانشیم پوستی به سرعت رشد کرده، تغییر رنگ داده و مرگ سلولهای مجاور خود را باعث میسلیوم در بین سلولهای پارنشیم مغز ساقه گسترش می یابد .پس از ً میشود و بعدا آنکه ریسه از داخل ساقه عبور کرد و به بالای سطح خاک و قسمتهای هوایی گیاه رسید، شروع به تولید اسپورانژیوفور می کند که از طریق روزنه های ساقه ها و برگ ها خارج شده و در معرض جریان هوا قرار گرفته و انتشار می یابند .پس از آلوده شدن برگ وقتی هوا مرطوب میشود اسپرانژیوم ها از برگ ها شسته شده و وارد خاک می شوند .بنابراین اول غده های نزدیک سطح خاک مورد حمله زئوسپورهای در حال خروج از اسپرانژیوم ها قرار می گیرند .در غده ها ریسه بیشتر در بین سلولها رشد کرده و به قسمتهای دیگر نفوذ می کنند.

روش های کنترل غیر شیمیایی :

براي مبارزه با اين بيماري مي توان از روش هاي زير استفاده كرد :
۱- استفاده از ارقام مقاوم.
۲ – استفاده از غده هاي سالم سيب زميني.
۳- جمع آوري و معدوم نمودن بقاياي آلودة گياهي.
۴ – از بين بردن شاخ و برگ سيب زميني دو هفته قبل از برداشت .
۵ – استفاده از روش پيش آگاهي مانند Blight Cast .