شانکر-باکتریایی-گوجه-فرنگی
شانکر باکتریایی گوجه فرنگی (Bacterial Canker)

عامل بیماری:
Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis

علایم بیماری:

علایم شانکر باکتریایی گوجه فرنگی می‌تواند روی برگه‌ای لپه‮‌ای و یا برگ های جوان به صورت لکه‌های کرم رنگی به قطر یک تا دو میلی‌متر دیده شود. بسته به میزان آلودگی اولیه، معمولا گیاهان جوان پژمرده شده و می‌میرند. در گیاهان بالغ که میوه در آنها تشکیل شده است، پژمردگی می‮‌تواند در یک برگچه و یا کل برگچه‮‌های یک برگ اتفاق افتد. این علائم به عنوان پژمردگی یک سویه یا یک طرفه شناخته شده و از نشانه های بیماری شانکر باکتریایی گیاه گوجه فرنگی می‌باشد.شانکر-باکتریایی-گوجه-فرنگی

گیاهان ممکن است در ابتدا در گرم‌ترین بخش روز به طور موقت پژمرده شده و سپس در شرایط خنک به حالت اولیه بهبود یابند. در برگ‌ها، قسمت‮های آسیب دیده به رنگ سبز مایل به خاکستری مشاهده شده که این علائم بیشتر در محیط‮های حفاظت شده شایع می‮‌باشد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

آلودگی بعدی بیماری بیماری شانکر باکتریایی گوجه فرنگی به صورت علائم نکروزه در حاشیه برگها و گسترش آنها به سمت وسط برگ آغاز می‮‌شود. از طرف دیگر ریشه‮‌‌های نابجا در اثر حمله این قارچ رشد زیادی را نشان می‌دهند. با پیشرفت بیماری، گاهی اوقات لکه‮‌های زرد متمایل به قهوه‮‌ای بر روی ساقه‮‌ها و دمبرگ‮‌ها به صورت طولی ایجاد می‮‌شود. بعضی مواقع شیرابه حاصل از فعالیت باکتری‮ها در انتهای یک ساقه بریده شده ‮بیرون می‮‌آید.

در برش طولی ساقه، بافت‮های آوندی به رنگ زرد تا قرمز مایل به قهوه‮‌ای تا قهوه‮‌ای تیره تغییر رنگ داده و مغز ساقه نیز در نهایت از بین می‮‌رود. در محیط‮ های کنترل شده، بافت‮‌های آوندی آلوده می‮‌توانند از ناحیه دمگل به درون میوه انتقال یابند. در شرایط مزرعه، علایم در میوه‮‌هایی که بعدا تشکیل می‮‌شوند در ابتدا به صورت لکه‮‌های سفید کوچک مشخص شده که بعد از مدتی این لکه‮‌ها به قهوه‮‌ای روشن تغییر رنگ داده و اطراف این لکه‮‌ها هاله سفید رنگ تشکیل می‌‮‌شود. اندازه این لکه ‌ها می‌تواند بین ۳ تا ۶ میلیمتر متغیر باشد و به آنها چشم پرنده گفته می‌‮شود. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

شرایط گسترش بیماری:

در شانکر باکتریایی گوجه فرنگی، آلودگی از طریق زخم‮‌هایی که به بافت گاه وارد شده است و یا ممکن است از طریق روزنه‮‌های هوایی و آبی و ریشه وارد گیاه شود. این باکتری می‮‌تواند به مدت بیش از ۵ سال در بقایای گیاهی آلوده زنده بماند. همچنین این باکتری می‮‌تواند بر روی علف‮های هرز و گیاهان ناخواسته در مزرعه گوجه فرنگی و بر روی بذرها بقا خود را حفظ کند. عواملی مانند برخورد قطرات آب به خاک، ابزار و تجهیزات کشاورزی و فعالیت‮‌هایی بر روی گیاه صورت می‮‌گیرد شامل پیوند زدن، هرس کردن، کاشت و برداشت سبب گسترش این باکتری می‮‌گردند. دمای ملایم ۸۱ تا ۴۲ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی بالای ۰۸ درصد برای توسعه بیماری مناسب می‮‌باشد. شرایط رطوبت خاک مناسب برای رشد گیاهان و شدت نور پایین و غلظت بالای عناصر غذایی بخصوص نیتروژن باعث پیشرفت بیماری می‮‌گردد. علایم بیماری شانکر در زمین‮های شنی شدت بیشتری دارد. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

کنترل بیماری:

    استفاده از بذر ضدعفونی شده و گواهی شده و نشا سالمبیماری-شانکر-گوجه-فرنگی
    استفاده از سینی‮‌های انتقال نشا تمیز و ضدعفونی شده ‬
    بازرسی منظم و مرتب به منظور مشاهده شانکر باکتریایی
    اجتناب از کاشت گوجه فرنگی در زمین‌هایی که ۵ سال قبل این بیماری در آن تشخیص داده شده است
    تناوب زراعی حداقل چهار ساله با سایر گیاهان غیر از خانواده سولاناسه
    استفاده از نخ‮‌های جدید‬
    رعایت اصول بهداشتی بین مزارع
    اجتناب از آبیاری بارانی (استفاده از آبیاری نشتی)
    اجتناب از فعالیت در مزرعه هنگامی که بر روی گیاهان رطوبت باشد
    شخم بقایای گیاهی در پایان فصل
    اجرای برنامه جامع بهداشتی برای تجهیزات و کارگران در محیط‮ های حفاظت شده‬
    مدیریت گلخانه به منظور جلوگیری از تشکیل شبنم برای گیاه
    حذف بقایای گیاهی حاصل از هرس گیاهان