مگس جالیز

معرفی

مگس جالیز با نام علمی Dacus Ciliatus در در سالهای اخیر در استانهای تهران، سمنان، خراسان، فارس، خوزستان، بوشهر و هرمزگان شناسایی شده است و احتمال می رود در سایر استانهای کشور که مورد کشت گیاهان جالیزی قرار می گیرند نیز انتشار داشته باشد. این گونه در کشورهای هند، پاکستان و عربستان نیز گزارش شده است.

گیاهان میزبان آفت
 
گیاهان میزان این آفت شامل طالبی، خیار سبز، گرمک، کدو مسمایی، هندوانه و خربزه می باشند.  در بررسی های بعمل آمده، هندوانه در بین محصولات جالیزی نسبت به این آفت نسبتاً مقاوم تر است و کمترین میزان آلودگی را به مگس جالیز نشان می دهد.

مشخصات ظاهری و مراحل رشدی آفت

مگس جالیز از راسته دوبالان بوده و دارای چهار مرحله رشدی تخم، لارو، شفیره وحشره بالغ می باشد.

زیست شناسی آفت

آفت مگس جالیز در مناطقی با زمستانهای سرد از اواخر مهر ماه به صورت شفیره در خاک بسر برده و بدین ترتیب ماه های باقیمانده پاییز وسرتاسر زمستان را در داخل خاک به صورت شفیره غیر فعال به سر می برد. در بهار حشره های کامل از خاک خارج شده و بین حشره های نر و ماده جفت گیری انجام می شود. تخم گذاری آفت به صورت دسته جمعی در زیر پوست میوه های جوان و حد اکثر در عمق 5 میلیمتری صورت می گیرد. طول دوره تخم 3 تا 4 روز می باشد. هر مگس حداقل 3 وحداکثر 51 تخم وبه طور متوسط بین 15 تا 18 تخم در داخل هر سوراخ رهاسازی می کند.

لارو های آفت بعد از تغذیه از گوشت میوه، پس از 4 تا 6 روز به حد اکثر رشد خود رسیده، از میوه خارج شده و در داخل خاک تبدیل به شفیره می شوند.

طول دوره شفیر گی در حرارت 30 درجه سانتی گراد 8 تا 10 روز می باشد. پس از آن حشره های کامل از خاک خارج شده ، در هوا به پرواز در آمده و جفت گیری می کنند. حشره های کامل ماده دو روز پس از جفت گیری اقدام به تخم ریزی در زیر سطح پوست میوه می کند. در شرایط طبیعی طول دوره یک نسل آفت بین 8 تا 22 روز طول می کشد. در مناطقی که درجه حرارت روزانه پایین باشد، طول دوره یک نسل طولانی تر خواهد بود.  آفت مگس جالیز فاقد دوره استراحت اجباری در زمستان می باشد، در صورت مساعد بودن هوا در طول زمستان در سر تا سر زمستان فعال است.

مبارزه

مبارزه فیزیکی: جمع آوری روزانه میوه های آلوده به آفت یا انهدام یا دفن کردن آنها در عمق خاک. این کار باعث می شود لاروهای آفت که در داخل میوه های آلوده وجود دارند، پس از شفیره شدن درعمق خاک تبدیل به حشره های کامل شده و این حشرات قادر به خروج از خاک نخواهند بود.

 مبارزه زراعی: اجرای شخم و دیسک بلافاصله پس از برداشت محصول، خصوصاً در مناطقی که دارای زمستانهای سرد می باشند برای از بین بردن حالت زمستان گذرانی آفت بسیار موثر است.این کار از انبوهی جمعیت آفت در بهار سال بعد به میزان قابل ملاحظه ای خواهد کاست.

 شکار مگس با طعمه مسموم:  نصب تشت هایی در مزرعه که حاوی محلول قندی همراه با درصدی حشره کش باشند. برای این منظور، از محلول 10% تفاله چغندر قند همراه با یک حشره کش فسفره نظیر اتیون یا فوزالون به میزان 5/1 در هزار محلولی تهیه کرده و در تشت ها می ریزیم . برای هر 500 متر مربع می توان یک تشت اختصاص داد.